Stap 4

De moeilijkheidsgraad van de stof in de vierde stap ligt hoger dan die van de derde. Dat is voor­namelijk het gevolg van het toenemen van het aantal zetten van de oplossingen van de opgaven. Bij de meeste onderwerpen is de oplossing 2½ zet diep: wit speelt, zwart antwoordt, wit speelt, zwart antwoordt en wit scoort. Een goede beheersing en toepassing van de onderwerpen uit de derde stap is daarom absoluut een vereiste! De tactiek staat voor een groot deel in het teken van de voorbereidende zet. Een directe aanval werkt nog niet en een voorbereidende actie is nodig. Alle bestaande voorbereidingen komen aan bod: lokken, uitschakelen verdediging, jagen, richten en ruimen. Langzamerhand spelen ook positionele aspecten meer en meer een (bescheiden) rol in de partijen van een vierde stapper. Dergelijke vage onderwerpen zijn goed aan de hand van het eindspel over te brengen. De lessen over materieel voordeel en eindspelstrategie bevatten veel strategische zaken. Verder zorgt de les over zwakke pionnen ervoor dat leerlingen iets bewuster (niet veel, maar toch) met hun pionnen spelen. Hetzelfde geldt voor de les over de opening. Overigens blijft de behandeling van positionele factoren het best te verwezenlijken bij de bespreking van de partijen van de leerlingen.